مفهوم کلی دعاوی حقوقی (Civil Lawsuits)
دعاوی حقوقی یا مدنی در کانادا به اختلافاتی اطلاق می‌شود که بین اشخاص، شرکت‌ها یا نهادهای خصوصی به وجود می‌آید. این نوع دعاوی معمولاً شامل مسائل مالی، قراردادی، اموال، اختلافات خانوادگی، یا مسئولیت مدنی می‌شود. در دعاوی حقوقی، هدف اصلی جبران خسارت وارده به شاکی (یا خواهان) است، نه مجازات طرف مقابل. مثلاً اگر شخصی با انجام رفتار غیرمسئولانه به اموال شما آسیب وارد کند یا قراردادی را نقض کند، می‌توانید علیه او دعوای حقوقی اقامه کنید.
مفهوم کلی دعاوی کیفری (Criminal Cases)
در مقابل، دعاوی کیفری مربوط به رفتارهایی هستند که به عنوان جرم در قانون کانادا تعریف شده‌اند و تهدیدی برای جامعه محسوب می‌شوند. در این نوع دعاوی، طرف مقابل دولت یا جامعه است، نه یک فرد خاص. یعنی این‌بار دادستان (Crown Prosecutor) به نمایندگی از عموم مردم، علیه فرد متهم شکایت می‌کند. دعاوی کیفری شامل جرایمی مانند دزدی، کلاه‌برداری، خشونت فیزیکی، قتل، آزار جنسی و سایر اعمال مجرمانه می‌شود.
طرفین دعوا در پرونده‌های حقوقی و کیفری
در دعاوی حقوقی، طرفین دعوا معمولاً دو شخص یا نهاد خصوصی هستند: خواهان و خوانده. خواهان کسی است که شکایت کرده و به دنبال جبران خسارت است، در حالی که خوانده کسی است که ادعا می‌شود باعث آن خسارت شده است. اما در دعاوی کیفری، شاکی مستقیم مردم یا دولت کانادا است و معمولاً دادستان به نمایندگی از جامعه وارد عمل می‌شود. متهم فردی است که به ارتکاب جرم متهم شده و باید در برابر اتهامات از خود دفاع کند.
نوع دادگاه و روند رسیدگی
دعاوی حقوقی در دادگاه‌های مدنی (مانند Small Claims Court یا Superior Court) رسیدگی می‌شوند و تمرکز آن‌ها بر ارائه شواهد برای اثبات مسئولیت مالی یا قانونی است. در مقابل، دعاوی کیفری در دادگاه‌های کیفری بررسی می‌شوند و روند آن‌ها از بازداشت و تفهیم اتهام تا محاکمه و صدور حکم جنایی را شامل می‌شود. در دعاوی کیفری، گاه هیئت منصفه نیز در تصمیم‌گیری نقش دارد، به‌ویژه در جرائم جدی‌تر.
بار اثبات و استانداردهای قانونی
یکی از تفاوت‌های اساسی بین این دو نوع دعوا در میزان بار اثبات یا استاندارد قانونی است. در دعاوی حقوقی، خواهان باید مسئولیت خوانده را با «تعادل احتمالات» (Balance of Probabilities) اثبات کند؛ یعنی نشان دهد که ادعای او به‌احتمال بیش از ۵۰٪ درست است. اما در دعاوی کیفری، دادستان موظف است اتهام را «فراتر از شک منطقی» (Beyond a Reasonable Doubt) اثبات کند. این استاندارد بسیار بالاتر است، چون پای آزادی و حیثیت فردی در میان است.
مطلب پیشنهادی : لیست خدمات وکیل دعاوی در سراسر کانادا
نوع مجازات یا نتیجه دعوا
در دعاوی حقوقی، اگر دادگاه به نفع خواهان رأی دهد، معمولاً نتیجه به‌صورت پرداخت غرامت مالی، اجرای قرارداد یا صدور دستورات قانونی مانند توقف یک عمل خاص خواهد بود. اما در دعاوی کیفری، اگر متهم مجرم شناخته شود، ممکن است به زندان، جریمه، حبس تعلیقی، خدمات اجتماعی یا سایر مجازات‌های جنایی محکوم گردد. مجازات‌ها بسته به شدت جرم و سوابق متهم تعیین می‌شوند.
تأثیر پرونده بر سابقه فردی
پرونده‌های کیفری در صورت محکومیت می‌توانند اثرات بسیار سنگینی بر سابقه فردی و حتی وضعیت مهاجرتی داشته باشند. فردی که در یک پرونده کیفری محکوم شده، ممکن است با مشکلاتی در گرفتن اقامت دائم، شهروندی یا حتی اخراج از کانادا روبه‌رو شود. اما در دعاوی حقوقی، اگرچه ممکن است نتیجه مالی سنگینی داشته باشد، معمولاً در سوابق کیفری فرد ثبت نمی‌شود و تأثیر مستقیم بر وضعیت اقامت یا مهاجرت ندارد.
حق داشتن وکیل و هزینه‌های دادرسی
در هر دو نوع دعوا، طرفین حق دارند از وکیل استفاده کنند. با این حال، در دعاوی کیفری که آزادی فرد در خطر است، اگر متهم توانایی مالی برای گرفتن وکیل نداشته باشد، ممکن است از خدمات کمک‌های حقوقی رایگان یا وکیل تسخیری برخوردار شود. اما در دعاوی حقوقی، چنین امکانی به‌ندرت وجود دارد و افراد باید هزینه‌های وکیل را خود پرداخت کنند. هزینه‌های دادرسی نیز در دعاوی مدنی معمولاً شامل هزینه دادخواست، ترجمه مدارک و حق‌الوکاله است، در حالی که در پرونده‌های کیفری این هزینه‌ها اغلب به عهده دولت است.
نتیجه‌گیری نهایی
شناخت تفاوت بین دعاوی حقوقی و کیفری برای همه، به‌ویژه مهاجران تازه‌وارد به کانادا اهمیت زیادی دارد. افراد باید بدانند که نوع دعوا چه تأثیری بر روند حقوقی، سابقه فردی و حتی آینده مهاجرتی آن‌ها دارد. درک این تفاوت‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا در شرایط بحرانی بهتر تصمیم بگیرند و از حقوق خود به‌درستی دفاع کنند. در هر صورت، مشورت با وکیل متخصص در حوزه مرتبط، اقدامی ضروری و هوشمندانه است.
مطلب پیشنهادی: چه زمانی به وکیل نیاز داریم؟
