سیستم سلامت کانادا یکی از شناختهشدهترین نمونههای نظام درمانی عمومی در جهان است. بسیاری از مهاجران و شهروندان کانادایی از مزایای این سیستم بهرهمند هستند، اما در کنار آن، خدمات سلامت خصوصی نیز در حال گسترش است. برای درک بهتر اینکه چه تفاوتهایی میان این دو نوع خدمات وجود دارد، باید ابتدا به ساختار و اصول کلی نظام سلامت کانادا نگاهی بیندازیم.
سیستم سلامت عمومی کانادا: ستون اصلی مراقبت درمانی
سیستم سلامت عمومی کانادا که اغلب به عنوان “Medicare” شناخته میشود، بر پایه اصل دسترسی برابر به خدمات درمانی برای همه شهروندان و مقیمان دائمی کشور طراحی شده است. این سیستم از طریق مالیاتها تأمین مالی میشود و دولتهای استانی و فدرال مسئول اداره آن هستند.
در این سیستم، بسیاری از خدمات پایهای درمانی از جمله مراجعه به پزشک خانواده، پزشک متخصص (با ارجاع)، خدمات اورژانس، بستری شدن در بیمارستان و برخی آزمایشها بهصورت رایگان برای دارندگان کارت سلامت ارائه میشود. هر استان سیستم سلامت مختص به خود را دارد، اما استانداردهای پایه بین استانها یکسان است.
محدودیتها و کاستیهای سیستم عمومی
با وجود مزایای مهم سیستم عمومی مانند پوشش سراسری و هزینه کم، محدودیتهایی نیز وجود دارد. از جمله:
زمان انتظار طولانی برای ملاقات با پزشک متخصص یا انجام برخی جراحیهای غیراضطراری
پوشش ندادن برخی خدمات مانند دندانپزشکی، بینایی، داروهای نسخهای (در خارج از بیمارستان) و فیزیوتراپی
کمبود پزشک خانواده در برخی مناطق و سختی در دسترسی منظم به مراقبت اولیه
به دلیل این محدودیتها، بسیاری از مردم یا برای برخی خدمات به سیستم خصوصی مراجعه میکنند، یا از بیمههای تکمیلی استفاده مینمایند.

سیستم سلامت خصوصی در کانادا: مکمل یا جایگزین؟
اگرچه قوانین کانادا استفاده گسترده از خدمات درمانی خصوصی را محدود کردهاند، اما بخش خصوصی در حوزههایی که تحت پوشش عمومی نیستند فعال است. خدمات دندانپزشکی، بینایی، رواندرمانی، داروها، فیزیوتراپی و مشاورههای تغذیهای معمولاً بهصورت خصوصی ارائه میشوند.
بسیاری از کارفرمایان در کانادا بیمه درمانی تکمیلی (Private Health Insurance) به کارکنان خود ارائه میدهند که هزینه بخشی یا تمامی این خدمات را پوشش میدهد. همچنین برخی افراد بهصورت مستقل از شرکتهای بیمه خصوصی، پوششهای درمانی خریداری میکنند.
در کنار اینها، کلینیکهای خصوصی نیز وجود دارند که برخی خدمات مانند تصویربرداری پیشرفته، مشاورههای تخصصی سریع یا جراحیهای انتخابی را بدون نیاز به ارجاع از پزشک خانواده و با هزینه شخصی ارائه میدهند. افراد با توانایی مالی بالا گاهی ترجیح میدهند برای کاهش زمان انتظار از این مراکز استفاده کنند.
تفاوتهای کلیدی میان دو سیستم
از مهمترین تفاوتهای میان سیستم سلامت عمومی و خصوصی در کانادا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
منبع تأمین مالی: سیستم عمومی از طریق مالیات و دولتی تأمین مالی میشود، در حالی که خدمات خصوصی با هزینه شخصی یا از طریق بیمه خصوصی پرداخت میشود.
دسترسی و زمان انتظار: در سیستم عمومی ممکن است نیاز به انتظار طولانی برای برخی خدمات باشد، اما در مراکز خصوصی معمولاً نوبتدهی سریعتر انجام میشود.
نوع خدمات: سیستم عمومی خدمات پایه و حیاتی را پوشش میدهد، ولی خدمات غیراساسی مانند دندانپزشکی، بینایی و داروها معمولاً خصوصی هستند.
انعطافپذیری در انتخاب پزشک: در سیستم خصوصی امکان انتخاب مستقیم پزشک یا متخصص بیشتر وجود دارد.
آیا امکان انتخاب بین این دو سیستم وجود دارد؟
در بیشتر موارد، افراد نمیتوانند بهطور کامل از سیستم عمومی خارج شوند، چرا که خدمات اصلی فقط از این طریق ارائه میشود. اما میتوان سیستم خصوصی را بهعنوان مکمل استفاده کرد، بهویژه زمانی که فرد به دنبال خدمات سریعتر یا تخصصیتری است که در سیستم عمومی پوشش داده نمیشود.
سیستم سلامت عمومی کانادا با فراهم کردن دسترسی رایگان به خدمات پزشکی اساسی، عدالت درمانی را برای همه شهروندان تضمین میکند. با این حال، محدودیتهای آن باعث شده تا بسیاری از افراد به سیستم سلامت خصوصی به عنوان مکمل نگاه کنند. برای مهاجران و ساکنان جدید، آگاهی از تفاوت این دو سیستم، نقش کلیدی در مدیریت سلامت شخصی و خانوادگی دارد. استفاده هوشمندانه از هر دو سیستم میتواند تضمینکننده سلامت بهتر و بهرهوری بیشتر از امکانات درمانی در کانادا باشد.